به گزارش خبرنگار سایت خبری و تحلیلی نقطه تسلیم، برای نخستین مرتبه در دوره فتحعلی‌شاه قاجار تشکیلات روابط خارجی کشور «وزارت» نامگذاری شد، بر اساس فرمان فتحعلی‌شاه در ماه ذیحجه سال ۱۲۳۶ هجری قمری که مصادف با شهریورماه سال ۱۲۰۰ هجری شمسی بود، به طور رسمی مسئولیت وزارت خارجه با عنوان «انتظام مَهامّ وزارت خارجه» به عبدالوهاب نشاط اصفهانی ملقب به معتمدالدوله تفویض شد.
از آن زمان تاکنون تعداد زیادی در کشور ایران انتخاب شدند که وزیر کنونی یعنی حسین امیر عبداللهیان، یکصد و دومین وزیر خارجه ایران از زمان راه‌اندازی این وزارت در کشور است که در تاریخ سوم شهریور سال ۱۴۰۰ به این مسئولیت منصوب شد.
وزارت امور خارجه کشور جمهوری اسلامی ایران برای تسهیل در امور ایرانیان و بازرگانان و عبور و مرورهای مرزی در چند استان کشور نمایندگی وزارت امور خارجه دایر کرده که شامل اردبیل، مشهد، بیرجند، کرمانشاه، قزوین، کیش، قم (امور طلاب و طلبه‌های خارجی) اصفهان، بوشهر، یزد، ساری، تبریز، کرمان، شیراز و لارستان است.
در روز شانزدهم مرداد سال ۱۳۹۲ منوچهر حبیبی، معاون اسبق استاندار قزوین افتتاح مرکز نمایندگی وزارت امور خارجه در شهر قزوین را اعلام کرد و این نمایندگی به صورت رسمی با حضور وزیر امور خارجه و مسئولان عالی رتبه استان افتتاح و راه اندازی شد.
این نمایندگی با توجه به ظرفیت‌های کشاورزی، صنعتی و معدن در استان راه اندازی شد تا هدف تسهیل امور خدمات وزارت امور خارجه را محقق سازد، فلسفه وجودی نمایندگی وزارت خارجه در استان‌ها خدمات کنسولی است که شامل صدور ویزای فرودگاهی، تایید اسناد و امور اتباع خارجی است.
تا پایان سال ۱۴۰۲ بیش از ۱۰ سال از افتتاح این دفتر نمایندگی در استان قزوین می‌گذرد، اما بررسی پورتال این مجموعه و رسانه‌های استان قزوین عملکرد قابل توجهی از این مجموعه را نشان نمی‌دهد.
از ابتدای راه اندازی این نمایندگی سید مرتضی میریان این مسئولیت را بر عهده گرفت و این روند تا مهرماه ۱۴۰۱ ادامه داشت و از آن تاریخ حسین عمیدی این وظیفه را بر عهده گرفته است.
از دست رفتن ساختمان سردار مفخم
عمارت تاریخی سردار مفخم که در مالکیت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی است، سال‌ها در اختیار نمایندگی وزارت امور خارجه در استان قزوین بود تا اینکه این بنا در ۲۳ اسفند سال ۱۴۰۰ در تفاهم نامه‌ای مشترک و برای انجام برنامه‌های فرهنگی به حوزه هنری انقلاب اسلامی استان قزوین واگذار شد.
نخستین نشست شورای هماهنگی روابط خارجی استان قزوین روز یکشنبه ۲۷ فروردین ۱۴۰۲ به ریاست علی رحمانی معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منطقه‌ای استاندار قزوین و با حضور حسین عمیدی رییس نمایندگی وزارت امور خارجه و مدیران دستگاه‌های دولتی و خصوصی استان برگزار شد، اما هیچ اخباری از مصوبات این نشست و تصمیمات آن تا این زمان رسانه‌ای نشده است.
اهداف این شورا در ۲ بخش اعم از سیاست گذاری، هماهنگی، نظارت و ارزیابی تبیین می‌شود و برنامه‌ریزی توسعه ارتباطات بین المللی از طریق برنامه‌ریزی جهت اعزام و پذیرش هیات‌ها، برگزاری هفته‌های مناسبتی، برپایی نمایشگاه‌ها، سمینارهای بین المللی بین دستگاه‌های اجرایی استان با دستگاه‌های متناظر کشورهای هدف، معرفی توانمندی‌ها و ظرفیت‌های استان به منظور بسط و گسترش روابط با کشورهای هدف با اولویت اسناد فرادستی از قبیل برنامه‌های ابلاغی سازمان توسعه تجارت و وزارت کشور تعریف شده است.
تصمیم مدیریت استان قزوین بر راه‌اندازی شورای روابط خارجی استان قزوین یک تصمیم هوشمندانه و راهبردی است که می‌تواند استان را در راستای توسعه هدایت کند، اما از زمان تشکیل این شورا در ابتدای سال سال گذشته تاکنون اثر و نشانه‌ای از این شورا و مجموعه نمایندگی وزارت خارجه در استان قزوین وجود ندارد.
ظرفیت صنعتی، کشاورزی، معادن عظیم، گردشگری، دانشگاهی، علمی و تحقیقاتی می‌تواند مبنای برنامه‌ریزی کلان در این حوزه باشد، اکنون که ۱۰ سال از این موضوع می‌گذرد آیا مقامات عالی استان توانسته‌اند یک سند برنامه‌ریزی در حوزه امور خارجه در قزوین تدوین کنند؟ اگر یک کارآفرین قصد داشته باشد با کشورهای دوست و برادر ایران ارتباط تجاری برقرار کند، آیا یک چارچوبی برای تببین وضعیت اقتصادی آن کشور و نیازهای وارداتی آن از شهر قزوین تدوین شده است یا اگر یک تاجر بخواهد از یک کشور خارجی کالا یا خدمتی را در چارچوب قانون وارد کند آیا دفتر نمایندگی وزارت خارجه در استان قزوین این امر را برنامه‌ریزی کرده و می‌تواند به او پیشنهاد کند که در کدام موضوع ورود کند؟
اطلس تولید و صادرات قزوین به ۲۰ کشور تدوین می‌شود
حسین عمیدی، رییس نمایندگی وزارت امور خارجه استان قزوین در ابتدای امسال و در نخستین نشست شورای روابط خارجی استان اعلام کرد: “در بررسی ها مشخص شد که تاکنون ۱۲ قرارداد خواهرخواندگی و تفاهم نامه با استان قزوین منعقد شده که هیچکدام به نتیجه نرسیده است، لذا با تشکل شورای روابط خارجی در استان این موضوع را پیگیری و به نتیجه خواهیم رساند.” بررسی ها نشان می‌دهد که هیچ‌گونه اخباری در این خصوص از به نتیجه رساندن خواهرخواندگی های قزوین در دست نیست.
وی در همین رابطه به خبرنگار نقطه تسلیم می‌گوید: با‌توجه به رویکرد دولت سیزدهم در خصوص نگاه به کشورهای همسایه و همسو و نیز تاکید استاندار بر ارتباط با این کشورها، شواری هماهنگی روابط خارجی استان این امر را در دستور کار دارد و آخرین اقدام در این حوزه اعزام هیات تجاری با محوریت اتاق بازگانی استان قزوین به شهرهای ارض‌روم و وان ترکیه بود.
عمیدی بیان کرد: استان قزوین قطب تولید کاشی و سرامیک کشور است که در این سفر مقدمات صادرات شرکت آپادانا سرام بزرگترین تولید کننده کاشی و سرامیک خاورمیانه فراهم شد.
این مسوول ادامه داد: با توجه به مصوبه شورای هماهنگی روابط خارجی در استان قزوین در پنجمین نشست قرار شد، اتاق بازرگانی قزوین با همکاری دستگاه‌های متولی یک اطلس کالاهای تولیدی و صادراتی استان را برای ۲۰ کشور آماه کند تا در اختیار تجار و بازرگانان کشورهای قرار گیرد به زبان انگلیسی و زبان‌های مختلف ترجمه و تدوین شده است.
رییس نمایندگی وزارت امور خارجه استان قزوین بیان کرد: مراجعه کنندگان ما صاحبان کارخانه‌های تولیدی هستند و در هنگام مراجعه زمینه کاری خود را مطرح می‌کنند و ما در دفتر نمایندگی به آنها مشاوره می‌دهیم که با کدام کشورها کار کنند، ما این موارد را بررسی و به سفارت ایران در کشور مورد نظر ارسال می‌کنیم و تولید کننده مورد نظر از طریق سفارت جمهوری اسلامی ایران در آن کشور معرفی خواهد شد.
به گفته عمیدی، یکی دیگر از کارهای دفتر نمایندگی استعلام شرکت‌ها و راستی آزمایی است، اخیراً یک استعلام در مورد یک شرکت آفریقایی صورت گرفت که نتیجه آن شد که شرکت مدنظر موجودیت نداشت و احتمال کلاهبرداری وجود داشت و از ضرر و زیان بیشتر جلوگیری شد.
وی خاطرنشان کرد: در مورد موضوع خواهرخواندگی نیز باید اذعان کنم که متولی اصلی شهرداری قزوین است و مقرر شده بخش بین‌الملل شهرداری قزوین موارد و سوابق را شناسایی کند و در نشستی با نمایندگی وزارت خارجه گزارشی در شورای هماهنگی روابط خارجی استان ارائه و در خصوص آن تصمیم گیری شود.
عمیدی: متولی موضوع خواهرخواندگی، شهرداری قزوین است
عمیدی اضافه کرد: در مورد خواهر خواندگی شهر نیمبین و قزوین، شهردار آن شهر به قزوین سفر کرد و شهردار وقت قزوین نیز با تعدادی اعضای شورای شهر به آن شهر سفر کردند و موضوعات در حال پیگیری است، در مورد یکی از استان‌های چین نیز مقرر شده با قزوین اعلام خواهرخواندگی شود.
این مسوول یادآور شد: تاکید و پیگیری استاندار قزوین مبنی بر عبور از صادرات یک میلیارد دلار از استان قزوین نیازمند کمک به بخش‌های خصوصی و دولتی است که برای ان نیز برنامه ریزی کردیم.
درنگ: اکنون که بیش از ده سال از افتتاح دفتر نمایندگی وزارت خارجه در قزوین و نیز یکسال از راه اندازی شورای روابط خارجی استان می‌گذرد اما آنگونه که انتظار می‌رود اهداف آن محقق نشده است؛ فقدان سند برنامه‌ریزی روابط خارجی استان نشان دهنده عدم توجه جدی به تحقق اهداف این دفتر نمایندگی وزارت خارجه است.
اهدافی که نه تنها در طی یکسال گذشته پس از راه اندازی شورای روابط خارجی محقق نشد، بلکه پس از گذشت بیش از ۱۰ سال از راه اندازی این دفتر خبری از آنها نیست.
دانش آموخته علوم سیاسی، خبرنگار، تحلیلگر و فعال حوزه اجتماعی و فرهنگی
